detalet - 1 AKSET

34 AKSET DHE AKSËZAT

Akset janë detale të makinave për lëvizje rrethore të cilat shërbejnë për mbajten e pjesëve të ndryshme të makinave të cilat rrotullohen ose oscilojnë (fig. 34.1).
Akset mbështeten në kushineta.
Perna quhen pjesët e akseve dhe boshteve nëpërmjet të cilave ata mbështeten në kushineta.

Fig. 34.1 a) aksi , b) aksëza

Mund të jenë:

- të lëvizshme (fig. 34.1) dhe
- të palëvizshme (fig. 34.2).

Fig. 34.2 Aksi i vagonit

Nga pesha e pjesëve të cilat i bartin, akset i nënshtrohen tensionit në përkulje (lakim), zgjatje dhe shtypje (presion), ndërsa tensioni në përdredhje nga fërkimi që paraqitet në pernat e tyre është i vogël dhe nuk merret parasish.

Aksëza quhen akset me gjatësi relativisht të vogël (fig. 34.1 b), përbëhen vetëm nga pernat dhe qaforet. Për shkak të afërsisë së pernave dhe qaforeve, në prerjen tërthore të aksëzave (seksionin), paraqitet edhe tensionim në prerje.

Fig. 34.3 Aksëza të standardizuara

Fig. 34.4 Mënyrat e sigurimit të aksëzave

Akset mund të jenë me diametër të pandryshueshëm (konstant) dhe të ndryshueshëm (fig. 34.5).

Fig. 34.5 Akset me diametër të pandryshueshëm (konstant) dhe të ndryshueshëm (shkallëzuar)

Aplikimi i akseve:

Vizatimi teknik i akseve: